Theo ước tính của WHO thì hiện nay trên khắp thế giới có khoảng 235 triệu người đang bị bệnh hen suyễn. Nhiều bệnh nhân hen suyễn sẽ thường e ngại tập thể dục. Họ cho rằng có thể sẽ bị gặp nguy hiểm khi tập luyện. Điều này không sai tuy nhiên thì chúng ta phải khẳng định rằng việc chơi thể thao tốt với mọi trường hợp. Vì vận động giúp tăng cường miễn dịch, cũng như điều hòa khí huyết, tăng sức bền và giúp cho đường hô hấp khỏe hơn qua đó sẽ cải thiện bệnh hen cho người bệnh. Tuy nhiên bệnh nhân hen cũng nên lựa sức cùng tình trạng bệnh tình để lựa chọn những môn thể thao phù hợp.
Bệnh hen suyễn là gì?
Hen suyễn (hen phế quản – Asthma) là một căn bệnh mãn tính của hệ hô hấp. Khi xuất hiện cơn hen suyễn, lớp niêm mạc của ống phế quản sẽ sưng lên; viêm nhiễm và dễ bị kích ứng. Sự co thắt và viêm nhiễm sẽ làm các đường dẫn khí thu hẹp lại. Từ đó giảm lưu lượng không khí ra vào phổi.

Khi tình trạng phù nề trở nên nghiêm trọng, đường dẫn khí sẽ ngày càng thu hẹp vào. Lúc này người bệnh sẽ phải đối diện với tình trạng khò khè và khó thở vô cùng khó chịu. Các triệu chứng của bệnh hen suyễn rất đa dạng. Một số biểu hiện khá lâm sàng bên ngoài. Nên rất dễ gây nhầm lẫn với một số bệnh về phổi khác như lao, giãn phế quản, COPD,…
Bệnh hen suyễn là bệnh mãn tính phổ biến nhất ở trẻ em. Nhưng bệnh vẫn có thể xuất hiện ở người lớn, đặc biệt là người lớn tuổi. Bệnh thường chớm phát trên người bệnh lúc còn nhỏ với các đối tượng phổ biến như:
Những bộ môn thể thao không phù hợp với người mắc bệnh hen suyễn
Môn thể thao không phù hợp
- Chạy cự ly dài (maraton, chạy băng đồng); đua xe đạp và đặc biệt là thể dục nhịp điệu dễ gây hen gắng sức hơn.
- Môn thể thao, bơi lội là nguy hiểm nhất với bệnh nhân hen suyễn vì đặc điểm tập luyện ở dưới nước, việc vọp bẻ sẽ càng nguy hiểm hơn vì có thể dẫn đến đuối nước, không có người giúp kịp thời. Ngoài ra, người bệnh còn có thể bị dị ứng với một số loại hóa chất có trong nước hồ bơi.
- Bóng đá cũng là môn đòi hỏi sức rướn và chạy cự ly dài, không phù hợp với người mắc bệnh hen
Những yếu tố nên tránh
- Tập luyện thể dục – thể thao ở nơi không khí ô nhiễm, nhiều bụi bặm
- Tập luyện nơi có nhiều hoa, cỏ, nấm mốc
- Tập ở những nơi có không khí lạnh, khô.
- Tập luyện quá gắng sức làm các cơ hô hấp bị kích thích, dẫn đến tình trạng bị thiếu oxy và có thể làm khởi phát cơn hen suyễn
Sơ cứu kịp thời khi người bệnh lên cơn hen suyễn
Sử dụng thuốc ngừa hen
Có một số loại thuốc có thể được dùng trước khi tập thể dục. Để ngăn chặn các triệu chứng hen. Cả thuốc dãn phế quản lẫn thuốc kháng viêm đều có thể được sử dụng.

Lưu ý: luôn giữ ống hít cứu hộ trong người của bạn khi tập thể dục (trong túi áo, túi đeo nơi hông…). Không để nó trong tủ đồ hoặc trong xe của bạn.
Làm nóng trước khi thể dục và kết thúc với động tác làm nguội
Làm nóng 5 đến 10 phút trước khi tập thể dục. Có thể giúp bạn ngăn chặn các triệu chứng hen trong lúc tập. Vận động làm nóng đơn giản có thể là bắt đầu đi bộ chậm. Và tăng tốc độ của bạn lên. Bạn cũng có thể bắt đầu bằng cách đưa hai tay lên khỏi đầu chạm nhau rồi thả xuống hông nhiều lần và sau đó thêm cử động nhảy dang chân nhiều lần (jumping jack).
Làm nguội 5 đến 10 phút sau khi thể dục có thể giúp ngăn chặn các triệu chứng hen có khả năng xảy ra sau khi thể dục. Hoạt động làm nguội có thể là đi bộ hoặc kéo dãn người.
Điều trị cho người bệnh hen suyễn
Ngay cả khi bạn sử dụng thuốc dãn phế quản trước, các triệu chứng hen vẫn có thể xảy ra trong lúc thể dục. Nếu chúng xảy ra, bạn nên giảm vận động.
Nếu các triệu chứng tiếp tục trở nặng, bạn cần phải sử dụng thuốc cắt cơn như salbutamol. Dù bạn đã sử dụng thuốc này trước khi thể dục, bạn vẫn có thể sử dụng lại để làm giảm các triệu chứng. Nếu bạn cảm thấy hô hấp làm hạn chế khả năng vận động, hãy nói chuyện với bác sĩ.
Nếu bạn đang thừa cân hoặc không tập thể dục đều đặn, bạn có thể bị phát phì hoặc có tình trạng thể chất kém. Sự béo phì có thể khiến người ta cảm thấy khó thở và nhầm lẫn với các triệu chứng hen. Sự béo phì cũng khiến bạn vận động khó khăn và khó thở hơn. Do vậy việc tập luyện là cần thiết tuy nhiên cần phải có thời gian và nỗ lực với những bài tập phù hợp để khiến cơ thể nhẹ nhàng hơn. Bệnh sẽ được cải thiện.
Nói chung các môn thể dục – thể thao mà bệnh nhân suyễn thường chịu đựng tốt là: các môn thể dục nhẹ nhàng, yoga, đi bộ, chạy cự ly ngắn.
Xem thêm các bài viết khác tại đây.