0
0
0
0
Những bí ẩn từ vụ nổ đã thắp sáng bầu trời trong vòng 23 ngày đêm vào những năm 1054 sau Công nguyên; đây có thể coi là vụ nổ của một loại siêu tân tinh rất hiếm gặp, theo một nghiên cứu mới cho biết. Siêu tân tinh này có tên là Tinh vân Con Cua. Cụ thể vào ngày 4 tháng 7 năm 1054 – khoảng 700 năm trước khi nước Mỹ bắn pháo hoa đầu tiên, 1 ánh sáng bí ẩn đã nổ trên bầu trời. Vụ nổ có thể được nhìn thấy trên khắp mọi nơi trên thế giới, tồn tại trên bầu trời suốt ban ngày gần 1 tháng; và có thể nhìn thấy vào ban đêm trong gần 2 năm, theo NASA. Cụ thể về vụ nổ này ra sao, hãy đến với bài viết trong chuyên mục khoa học vũ trụ của chúng tôi.
Tinh vân Con cua – “Vị khách” kỳ lạ của Trái đất gây ra vụ nổ bí ẩn
Vào thời điểm đó, các nhà thiên văn học Trung Quốc gọi vụ nổ bí ẩn là một “ngôi sao khách”. Một thiên thể tạm thời trên trời dường như xuất hiện từ hư không. Sau đó biến mất thành hư vô. Thế nhưng, các kính viễn vọng không gian hiện đại như Hubble của NASA tiết lộ rằng “vị khách” kỳ lạ của Trái đất đang ở đây (mặc dù cách xa 6.500 năm ánh sáng).
Những gì còn lại của ngọn lửa cổ xưa đó ngày nay được gọi là Tinh vân Con cua. Một khí cầu khổng lồ và mở rộng nhanh chóng của khí chiếu xạ. Với một ngôi sao neutron mạnh mẽ đang phát xung ở trung tâm của nó. Những tinh vân như thế này là tàn tích âm ỉ của những ngôi sao hùng mạnh một thời; đã mất phần lớn khối lượng trong những vụ nổ siêu tân tinh khủng khiếp.
“Siêu tân tinh Con Cua được cho là một siêu tân tinh bắt điện tử. Nhưng vì nó xảy ra cách đây một nghìn năm. Nên không có nhiều dữ liệu về ngôi sao tiền thân và bản thân vụ nổ”, tác giả chính của nghiên cứu Daichi Hiramatsu; một sinh viên tốt nghiệp tại Đại học của California, Santa Barbara (UCSB), cho biết.
Khi một ngôi sao phát nổ, nó thường đi ra ngoài theo một trong hai cách: Siêu tân tinh nhiệt hạch, hoặc siêu tân tinh sụp đổ lõi sắt. Các siêu tân tinh bắt điện tử phù hợp giữa hai loại này; sinh ra từ các ngôi sao có khối lượng từ 8 đến 10 lần khối lượng Mặt trời. Không quá nặng, không quá nhẹ.
Những phát hiện từ các nhà khoa học
Từ những năm 1980, các nhà thiên văn học đã tính toán rằng; các ngôi sao trong phạm vi khối lượng chuyển tiếp này có thể là nạn nhân của một kiểu chết kỳ lạ. Nơi một lực hấp dẫn quá lớn nghiền nát lõi của ngôi sao. Khiến các electron trong lõi đập vào hạt nhân nguyên tử của chúng, gây ra sự sụp đổ lõi.
Đối với một ngôi sao tiền thân sẽ bắt đầu khá lớn. Nhưng mất đi nhiều khối lượng trước khi vụ nổ bắt đầu. Lấp đầy không gian xung quanh nó bằng một luồng khí phun ra. Khi lõi của ngôi sao cuối cùng cũng nổ tung, nó sẽ tạo ra một vụ nổ tương đối yếu.
Các nhà khoa học chưa bao giờ tìm thấy một ngôi sao hoàn toàn phù hợp với các tiêu chí này. Cho đến tháng 3 năm 2018, khi một ngôi sao xa Trái đất 31 triệu năm ánh sáng vụt tắt không còn tồn tại.
Trong nghiên cứu mới của họ, các nhà nghiên cứu đã phân tích ngôi sao. Bằng cách sử dụng dữ liệu từ cả Kính viễn vọng Không gian Hubble và Spitzer. Để đối sánh tàn tích siêu tân tinh (SN 2018zd) với ngôi sao tiền thân đã tạo ra nó. Họ phát hiện ra rằng, ngôi sao và vụ nổ phù hợp với tất cả các tiêu chuẩn cho siêu tân tinh bắt điện tử trong truyền thuyết. Nghiên cứu này giúp các nhà khoa học một phương pháp mới để xem xét tàn tích của những ngôi sao đã chết.
Sự hình thành và đặc điểm của Tinh vân Con Cua
Tinh vân Con Cua (các tên gọi danh lục M1, NGC 1952, Taurus A) là một tinh vân gió sao; xung trong chòm sao Kim Ngưu. Đồng thời là tàn tích của siêu tân tinh Thiên Quan khách tinh SN 1054. Tinh vân này được John Bevis quan sát năm 1731. Nó tương ứng với siêu tân tinh sáng chói được các nhà thiên văn Trung Hoa và Ả Rập ghi nhận năm 1054.
Với cực đại phổ bức xạ ở vùng tia X; và tia gamma trên 30 KeV, và trải rộng tới trên 1012 eV; tinh vân Con Cua nói chung là nguồn sáng bền vững có cường độ mạnh nhất trên bầu trời. Nằm ở khoảng cách khoảng 6.500 năm ánh sáng (2 kpc) từ Trái Đất; tinh vân này có đường kính 11 ly (3,4 pc) và giãn nở với tốc độ khoảng 1.500 kilômét mỗi giây.
Tại trung tâm của tinh vân này là sao xung Con Cua. Một sao neutron quay, phát xạ các xung của bức xạ với bước sóng từ tia gamma tới sóng radio. Và với tốc độ quay khoảng 30,2 lần mỗi giây. Tinh vân này là thiên thể đầu tiên được nhận dạng bằng vụ nổ siêu tân tinh lịch sử. Tinh vân này đóng vai trò như là một nguồn bức xạ. Để nghiên cứu các thiên thể che khuất nó.
